چکدم
بندهای پیش ساخته گابیونی (چِکدَم) - Pre-fabricated Gabion Check Dams
ساختار و چیدمان:
- سازه‌ای عرضی است که در مسیر آبراهه‌ها، مسیل‌ها یا رودخانه‌های فصلی ساخته می‌شود.
- معمولاً از چیدن باکس‌های گابیونی پیش‌ساخته روی یکدیگر در عرض دره یا آبراهه ایجاد می‌گردد.
- اغلب دارای یک مقطع ذوزنقه‌ای یا پله‌ای هستند (برای پایداری بیشتر).
- ممکن است دارای یک بریدگی یا سرریز مشخص در قسمت میانی برای عبور کنترل‌شده جریان‌های کم باشند.
- نیازمند آماده‌سازی مناسب بستر و احداث یک پایه یا دامنه (Apron) در پایین‌دست برای جلوگیری از آب‌شستگی پای سازه است.
- ابعاد (ارتفاع، عرض تاج، شیب دیواره‌ها) بر اساس محاسبات هیدرولوژیکی و هیدرولیکی، حجم سیلاب و اهداف پروژه (کنترل رسوب، کاهش سرعت و...) طراحی می‌شود. (رجوع به نقشه صفحه ۶)
کاربرد مخصوص:
- کنترل فرسایش:کاهش سرعت جریان آب و جلوگیری از فرسایش کف و کناره‌های آبراهه.
- کنترل و ته‌نشینی رسوب:ایجاد حوضچه‌های آرامش در بالادست بند که باعث ته‌نشینی رسوبات حمل شده توسط جریان می‌شود.
- تثبیت بستر و شیب:کنترل شیب طولی آبراهه و جلوگیری از پیشروی فرسایش (ایجاد گالی).
- کاهش دبی اوج سیلاب:با ایجاد مانع و ذخیره موقت آب، به کاهش شدت سیلاب در پایین‌دست کمک می‌کند.
- تغذیه آبخوان:با کاهش سرعت و افزایش زمان ماند آب، فرصت نفوذ آب به لایه‌های زیرین زمین و تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی را افزایش می‌دهد.
- ذخیره موقت آب:برای استفاده‌های محدود محلی یا افزایش رطوبت خاک در مناطق خشک.